Szkoła Podstawowa nr 3 im. Janusza Korczaka w Zielonce

Eksperyment przyrodniczy, to zajęcia dla uczniów klas 1-3, które są prowadzone przez nauczycieli uczących przedmiotów przyrodniczych w klasach starszych.

Każda klasa co dwa tygodnie odbywa dwugodzinny blok lekcyjny, który nazywamy „aktywnościami naukowymi”.

Co kryje się pod tą tajemniczą nazwą „Eksperyment”?

Bazą eksperymentu jest środowisko w całej swojej złożoności.

Uczniowie przez zabawę i proste zadania intuicyjnie odkrywają obszary fizyki, biologii i geografii.

My, nauczyciele, planujemy te zadania ogólnie, najczęściej nie zamykając ich, tak aby dzieci mogły podążać za swoją wyobraźnią i tworzyć nowe, własne ciągi myślowe i rozwiązania. Dla nas, nauczycieli, jest to eksperymentowanie razem z dziećmi, jest to ciągłe zmaganie się z pokusą pójścia na skróty i podania im gotowych wyników, gdy się trudzą. Właściwie wszyscy się od siebie uczymy.

Na tych zajęciach uwalniamy swoją wyobraźnię, odblokowujemy radość z zabawy i nieoczekiwanych zdarzeń.

Przygotowujemy pomoce z prostych materiałów, przedmiotów i substancji codziennego użytku tak, aby dzieci dostrzegały je wokół siebie i wykorzystywały do zabawy na wiele sposobów.

Rola nauczycieli polega na czuwaniu nad grupą i pojedynczą osobą. Mamy zadanie włączania do aktywności każdego ucznia, i jeśli trzeba, towarzyszenia mu w porażkach, które pracowicie należy oswoić i ”przekuć” na sukces. Uczymy się, że najlepszą pomocą jest zadanie pytania naprowadzającego, wnikliwe słuchanie każdej wypowiedzi dziecka i wstrzymywanie się od oceny odpowiedzi.

Jak wygląda kowal bezskrzydły? (Atlas owadów str.35)

Kto znalazł w atlasie?

- może już szukać go w terenie..

...i złapać do powiększającego pudełka.

Najważniejszym elementem naszych zajęć jest praca w terenie.

Dobrze, że w naszym ogrodzie szkolnym pozostał kawałek terenu naturalnego, niezagospodarowanego.

Tam chodziliśmy po labiryntach, w gąszczu pokrzyw i topinamburu. Kopaliśmy w glebie odkrywki, szukaliśmy śladów zwierząt i zakopywaliśmy skarby.

Bardzo ważne jest, żeby uczniowie nie bali się wziąć do ręki owada, próbki gleby, ślimaka; żeby wiedzieli, jak należy ubrać się do zajęć w terenie i że zimą jest zimno, a gdy pada deszcz - jest mokro.

Staramy się, aby zajęcia składały się z następujących stałych elementów:

• słuchanie fragmentu opowieści i refleksja nad treścią
• jakaś indywidualna aktywność
• zadanie w grupie
• wyjście na dwór lub poza klasę
• dokumentowanie obserwacji
• prezentacja własnej pracy.

Byłoby wspaniale, gdybyśmy wypracowali główne założenie tych zajęć, dając odpowiedź naszym uczniom (przynajmniej częściową) na pytanie:

„jaka jest nauka?”

Bogusława Kulczycka
nauczyciel przyrody
w Szkole Podstawowej nr 3 
w Zielonce